Ultrasonik Muayene (UT)
Ultrasonik muayene (ultrasonic testing, UT), basınçlı kap ve tesisatların kontrol ve muayene işlemlerinde sıkça başvurulan tahribatsız muayene yöntemlerinden biridir. Bu yöntemde çeşitli frekans değerleri kullanılarak çok kısa süreli darbe ve dalgalar ile kontrol edilecek malzeme uyarılmaktadır. Bu şekilde malzemenin yüzeyinde veya içinde bulunan süreksizlikler tespit edilebilmektedir. Genel olarak ultrasonik muayene yöntemi, malzemelerin kalınlığını belirlemek amacı ile kullanılmaktadır. Örneğin malzeme üzerindeki boyanın kalınlığı veya boru içindeki paslanmanın boyutlarını anlamak için bu yönteme başvurulmaktadır.
Ultrasonik muayene yöntemi, genelde metaller ve alaşımlar üzerinde uygulanmaktadır. Ayrıca kompozit beton ve ahşap malzemelere de uygulanabilir. Maddenin yapısında herhangi bir değişime neden olmayan bu yöntem otomotiv, havacılık ve diğer ulaşım sektörleri dahil birçok sektörde kullanılmaktadır.
Kısaca ultrasonik muayene yöntemi, yüksek frekanslı ses dalgalarının yardımı ile malzeme içindeki süreksizliklerin kontrol edilmesinde etkin bir yöntemdir. Bu sistemin çalışma ilkesi, malzeme içine gönderilen yüksek frekanslı ses dalgalarının bir engel ile karşılaşması durumunda yansıması esasına dayanmaktadır. Çarpışma açısına göre yansıyan sinyaller elektrik sinyaline dönüştürülür ve cihazın ekranında izlenir. Bu sayede süreksizliğin yüzeye olan uzaklığı, ya da derinliği ve boyutu tespit edilmiş olur.
Malzemedeki hataların tespit edilmesi yanında bu yöntem ile kalınlık ölçümleri ve malzeme sınıflandırması da yapılabilmektedir.
Firmamız tahribatsız muayene hizmetleri çerçevesinde, ultrasonik muayene hizmetlerini de vermektedir. Bu çalışmalarda ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uyulmaktadır. Bu konuda esas alınan birkaç standart şunlardır:
- TS EN ISO 5817 Kaynak – Çelik, nikel, titanyum ve bunların alaşımlarında ergitme kaynaklı (demet kaynağı hariç) birleştirmeler – Kusurlar için kalite seviyeleri)
- TS EN ISO 11666 Kaynakların tahribatsız muayenesi – Ultrasonik muayene – Kabul seviyeleri
- TS EN ISO 23279 Kaynakların tahribatsız muayenesi – Ultrasonik muayene – Kaynaklardaki belirtilerin karakterizasyonu
- TS EN ISO 17640 Kaynakların tahribatsız muayenesi – Ultrasonik muayenesi – Teknikler, deney sınırları ve değerlendirme
- TS EN 12680-1 Döküm – Ultrasonik muayene – Bölüm 1: Genel amaçlı çelik dökümler
- TS EN 10228-3 Dövme çeliklerin tahribatsız muayenesi – Bölüm 3: Ferritik veya martenzitik dövme çeliklerin ultrasonik muayenesi
- TS EN 14127:2011 Tahribatsız muayene – Ultrasonik kalınlık ölçümü